Ánh sáng tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong không gian giáo dục. Khi được thiết kế hợp lý, nó góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần, khả năng sáng tạo. Xem ngay những góc nhìn khoa học, nguyên lý cùng cách ứng dụng trong thiết kế kiến trúc trường học ngay bài viết này từ Vacons nhé.

Cơ sở khoa học của việc sử dụng ánh sáng tự nhiên khi thiết kế kiến trúc trường học

Khoa học ứng dụng của ánh sáng vào thiết kế kiến trúc trường học

thiết kế kiến trúc trường học
Cần tính toán kỹ lưỡng theo góc chiếu sáng từng mùa

Khi thiết kế cửa sổ, vách kính hay giếng trời, kiến trúc sư cần tính toán kỹ lưỡng theo góc chiếu sáng từng mùa. Mục tiêu là để ánh sáng phân bố đều, tránh hiện tượng bóng đổ hoặc vùng tối trong lớp học. Điều này giúp học sinh tập trung hơn, hạn chế cảm giác mệt mỏi thị giác khi học tập dài giờ.

Khoa học ứng dụng ánh sáng với thể chất lứa tuổi học sinh

Ánh sáng tự nhiên có ảnh hưởng rõ rệt đến nhịp sinh học của con người. Ánh sáng tự nhiên cung cấp lượng tia UV nhẹ vừa đủ để cơ thể tổng hợp vitamin D. Việc tiếp xúc đầy đủ với ánh sáng tự nhiên trong ngày giúp điều chỉnh hormone melatonin. Từ đó hỗ trợ chu kỳ ngủ – thức điều độ cho trẻ em. Ngoài ra, đây cũng là yếu tố cần thiết cho sự phát triển xương và miễn dịch ở trẻ.  

Khi áp dụng vào không gian học tập, ánh sáng trở thành một phần không thể thiếu. Học tập trong không gian sáng còn giúp trẻ cảm thấy năng động, tỉnh táo. Từ đó tỏa ra năng lượng tích cực, sôi nổi tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi.

Xem thêm: Mẫu Thiết Kế Trường Học Quốc Tế Xu Hướng Kiến Trúc Xanh

Mối quan hệ giữa ánh sáng với sự phát triển tư duy sáng tạo

thiết kế kiến trúc trường học
Trẻ em có xu hướng phát triển tư duy sáng tạo tốt hơn trong môi trường mở

Thiết kế kiến trúc trường học tràn ngập ánh sáng tự nhiên khuyến khích khả năng quan sát, tưởng tượng. Trẻ em có xu hướng phát triển tư duy sáng tạo tốt hơn trong môi trường mở, thoáng sáng. Những lớp học như vậy thường là nơi khơi nguồn cho các ý tưởng mới. Cũng là môi trường cơ sở để tăng hiệu quả học tập một cách tự nhiên.

Nguyên lý cơ bản trong thiết kế kiến trúc trường học đón ánh sáng tự nhiên

Hướng và điều kiện chiếu sáng theo địa lý Việt Nam

Tại Việt Nam, đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa với cường độ nắng cao. Do đó, hướng cửa sổ lý tưởng là hướng đông hoặc hướng nam. Hướng tây cần hạn chế cửa kính lớn, ưu tiên dùng lam che. Việc thiết kế kiến trúc trường học dựa trên bản đồ nắng giúp trường học tận dụng ánh sáng mà không gây nóng bức.

Thiết kế cửa sổ, vách kính tối ưu ánh sáng

thiết kế kiến trúc trường học
Vách kính lớn đưa ánh sáng vào sâu, mở rộng tầm nhìn

Cửa sổ nên được bố trí cao, từ 1 đến 1,2 mét so với sàn để ánh sáng tự nhiên có thể lan tỏa đều trong phòng. Vách kính lớn đưa ánh sáng vào sâu, mở rộng tầm nhìn ra không gian thiên nhiên. Kính chống tia UV hoặc kính phản quang là lựa chọn cần thiết để bảo vệ thị lực của trẻ cùng nội thất.

Phân bố không gian theo chu trình mặt trời

Thiết kế trường học phải dựa trên hướng nắng theo từng thời điểm trong ngày. Buổi sáng nên tận dụng ánh nắng hướng đông, còn buổi chiều cần tránh ánh nắng gắt hướng tây. Kết hợp các giải pháp như lam che nắng, rèm cuốn, kính phản quang sẽ giúp kiểm soát ánh sáng hiệu quả hơn. Cách bố trí này giúp ổn định nhiệt độ, ánh sáng, phù hợp với các hoạt động học tập.

Tận dụng giếng trời và sân trong

Giếng trời là giải pháp đón sáng trung tâm hiệu quả, đặc biệt trong các công trình có nhiều tầng. Khi kết hợp với cây xanh hoặc sân trong, không gian trở nên thoáng đãng, hài hòa hơn. Học sinh cũng có thêm cơ hội tiếp cận thiên nhiên trong quá trình học tập.

Các giải pháp thiết kế kiến trúc trường học cụ thể theo từng không gian

Ứng dụng ánh sáng vào thiết kế kiến trúc trường học phòng học chính

thiết kế kiến trúc trường học
Phòng học nên để ánh sáng phân bổ đều

Phòng học nên được thiết kế với cửa sổ hai bên để ánh sáng phân bổ đều. Đây là phương pháp tránh tình trạng sáng – tối lệch nhau. Đối với những ngày nhiều mây hoặc sáng sớm, đèn LED ánh sáng vàng dịu nên được bổ sung. Mục tiêu là luôn đảm bảo ánh sáng đủ cho mọi hoạt động học tập.

Thư viện và không gian đọc sách

Thư viện cần ánh sáng nhẹ, không gây chói để hỗ trợ đọc sách trong thời gian dài. Cửa kính lớn gần khu vực đọc sách mang lại cảm giác yên bình, kích thích thói quen đọc. Bố trí ánh sáng tự nhiên hợp lý khi thiết kế kiến trúc trường học cũng giúp tiết kiệm chi phí điện năng.

Phòng đa năng, hoạt động ngoại khóa

Phòng đa năng phục vụ nhiều mục đích nên cần thiết kế linh hoạt về chiếu sáng. Cửa sổ lớn, giếng trời sẽ là nguồn ánh sáng tự nhiên chính. Khi tổ chức sự kiện hay hoạt động nhóm, rèm cuốn giúp điều chỉnh độ sáng theo nhu cầu.

Khu vực hành lang và khu sinh hoạt chung

thiết kế kiến trúc trường học
Thiết kế mở giúp tăng tính kết nối trong môi trường tràn ngập ánh sáng

Hành lang sáng sủa tạo cảm giác an toàn và thân thiện, đặc biệt vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối. Không gian sinh hoạt chung gần ô lấy sáng tạo điều kiện cho học sinh tương tác và nghỉ ngơi. Thiết kế mở giúp tăng tính kết nối trong môi trường học đường.

Xem thêm: Gợi Ý Thiết Kế Hành Lang Trường Học Đẹp, An Toàn

Khu vực nhà ăn, nhà vệ sinh và hành lang kỹ thuật

Nhà ăn nên có nhiều cửa sổ cao hoặc mái lấy sáng để đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng. Với khu vệ sinh và hành lang kỹ thuật, có thể dùng cửa kính mờ hoặc ống sáng để dẫn ánh sáng nhẹ. Điều này giúp tiết kiệm điện mà vẫn giữ được an toàn cùng tính thẩm mỹ.

Ánh sáng tự nhiên là một phần không thể thiếu trong thiết kế kiến trúc trường học hiện đại. Khi được bố trí hợp lý, nó sẽ phát huy tác dụng cho hoạt động của môi trường giáo dục. Nếu bạn là chủ đầu tư cho các dự án trường học hàng đầu hiện nay, liên hệ ngay với Vacons để nhận tư vấn chuyên nghiệp. Với hồ sơ năng lực dự án thực tế cùng chuyên môn vững vàng. Chúng tôi là đối tác hàng đầu trong lĩnh vực xây dựng trường học tại Việt Nam hiện nay. Đừng quên theo dõi các tin tức kinh nghiệm từ Vacons để có góc nhìn chuyên môn cho dự án của bạn!

Vacons – Đơn vị thiết kế thi công bệnh viện uy tín, sáng tạo